Czasy królestwa "Dogorum" i dokumentu "Dagome iudex". Co o nich wiemy?
Czasy królestwa "Dogorum" i dokumentu "Dagome iudex". Co o nich wiemy?
Pewien lokalny historyk przygotowywał publikację na temat Mieszka I, powołując się na mało zrozumiały dokument "Dagome Iudex" znany z regestru wykonanego ok. 1081 r.n.e., a mający pochodzić z końca X wieku i dotyczyć ziem obecnej Polski, stanowiąc pierwszy opis jej granic.
Gdy- zdziwiony że się "nie zapytał", wkleiłem w dyskusji o jego książce odnośniki do pracy XII-wiecznego kronikarza Rogera de Hoveden, wymazał je, zeźlony że mu w ogóle śmiałem coś sugerować i że w ogóle podesłałem mu "takie źródła". Dziwne- gdy zerkam w listę publikacji na ten temat, owa obserwacja bynajmniej nie jest nowa- pierwsze publikacje tłumaczące owe "Dagome Iudex" za pomocą opisu państwa "Regnum Dogorum" pochodzą sprzed blisko wieku...
Czasem mi się wydaje że historycy są ludźmi bardzo upartymi- bronią "straconych" tez z żarliwością godną lepszej sprawy, ponieważ spędzili całe dziesięciolecia udowadniając tezy które - na przykład są sprzeczne w wyszukiwaniem frazeologicznym w wyszukiwarce kontekstowej przeszukującej źródłowe teksty historyczne. Przed jeszcze paroma laty tych narzędzi nie było. Dziś- wpisując różne warianty słowa "Dagome" trudno nie natknąć się na podobnie brzmiące nazwy geograficzne, których lokalizacja zgadza się z obszarem geograficznym oznaczonym w dokumencie "Dagome Iudex". Przypadek? Zbieg okoliczności? A może po prostu- niewygodne, bo trudne do wytłumaczenia, lub zapomniane fakty historyczne?
Tekst Dagome iudex
Fot. Tekst łaciński, cc wikimedia
Item in alio tomo sub Iohanne XV papa Dagome iudex et Ote senatrix et filii eorum: Misicam et Lambertus – nescio cuius gentis homines, puto autem Sardos fuisse, quoniam ipsi a IIII iudicibus reguntur – leguntur beato Petro contulisse unam civitatem in integro, que vocatur Schinesghe, cum omnibus suis pertinentiis infra hos affines, sicuti incipit a primo latere longum mare, fine Bruzze usque in locum, qui dicitur Russe et fines Russe extendente usque in Craccoa et ab ipsa Craccoa usque ad flumen Oddere recte in locum, qui dicitur Alemure, et ab ipsa Alemura usque in terram Milze recte intra Oddere et exinde ducente iuxta flumen Oddera usque in predictam civitatem Schinesghe.[1]
Tłumaczenie polskie
Podobnie w innym tomie z czasów papieża Jana XV Dagome, żupan, i Ote, pani i synowie ich Mieszko i Lambert (nie wiem, jakiego to plemienia ludzie, sądzę jednak, że to byli Sardos, ponieważ ci są rządzeni przez czterech "panów") mieli nadać świętemu Piotrowi w całości jedno państwo, które zwie się Schinesghe z wszystkimi swymi przynależnościami w tych granicach, jak się zaczyna od pierwszego boku wzdłuż morza [dalej] granicą Prus aż do miejsca, które nazywa się Ruś, a granicą Rusi [dalej] ciągnąc aż do Krakowa i od tego Krakowa aż do rzeki Odry, prosto do miejsca, które nazywa się Alemure, a od tej Alemury aż do ziemi Milczan i od granicy Milczan prosto do Odry i stąd idąc wzdłuż rzeki Odry aż do rzeczonego państwa Schinesghe.[1]
Polska historiografia jest pełna "bogoojczyźnianych" pozostałości po polityce historycznej minionego reżimu, którą nadal uprawia jakaś część publicystów- na szczęście coraz mniej widoczna. Szczególnie ciężkim balastem wydaje się być "mit założycielski", stojący w sprzeczności z lekturą źródeł. Oto bowiem znajduję XVI-wieczne publikacje historyków Pomorza, w których ów polski "Mieszko I" jest którymś-tam z kolei kilkunastym już władcą, i zgadzają się szczegóły biograficzne, zresztą zwykle przemilczane przez popularną polską "bogoojczyźnianą" wersję wydarzeń. Opisywani w superlatywach władcy okazywali się żenić z "bezwstydnymi" kobietami tudzież porywać "żony" z zakonu lub uprawiać wielożeństwo z 7 kobietami naraz, jak bohater naszej opowieści.
Co wiemy o państwie u ujścia Odry i Wisły w X wieku? Portal "historycy.org", to miejsce gdzie wypowiadają się fani dawnej historii. Jeden z nich opisał pracę Rogera z Hoveden:
Niejaki Roger z Hoveden opisując wydarzenia związane z ucieczką dwóch książąt duńskich na poczatku XI w. wspomina, iż uciekli oni na wschód do "regnum Dogorum"
Roger z Hoveden lub Hoveden, pisany również Howden (zmarł ok. 1201), to angielski kronikarz i historyk panowania Henryka II i Ryszarda I. Kronikarz prawdopodobnie pochodził z Hoveden, lub, jak to jest teraz nazywane, Howden w hrabstwie Yorkshire. Wspomina on postać "Malescoldus, rex Dogorum", a jego tekst łaciński odnosi się do królestwa "Dogorum", 'zamiast jak sądzili historycy o poprawnej formie zapisu tej nazwy geograficznej- "Rugorum".
Opr. A. Fularz na podst. Historycy.org oraz Wikipedii
[1] Wersja według tzw. redakcji D. Por. np. Gerard Labuda: Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna : antologia tekstów źródłowych. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk & Wydawnictwo Sorus, 1999, s. 159–161. ISBN 83-7063-231-9.
wg Chronica Magistri Rogeri de Houedene, Wydanie 51,Tom 2, str. 236 Autorzy Roger (of Hoveden),William Stubbs
Dalsza literatura (wg Google Books):
The Lost King of England: The East European Adventures of Edward ...
books.google.pl/books?isbn=
Gabriel Ronay - 1989
5 Roger of Hoveden must have come across a copy of the Leges late in his life, ... But the Latin text refers to the kingdom of 'Dogorum' instead of 'Rugo- rum'.
Historical Introduction to the Rolls Series
books.google.pl/books?id=
2 See the curious passage in Hove- den's legal Appendix, R.S. vol. ii. 236, where the protector of -the etheling Edward is called Malescoldus, rex Dogorum.
See the curious passage in Hove- den's legal Appendix, R.S. vol. ii. 236, where the protector of -the etheling Edward is called Malescoldus, rex Dogorum.
The Lost King of England: The East European Adventures of ...
books.google.pl/books?isbn=
Gabriel Ronay - 1989 -
It reads: 'Iste praefatus Eadmundus [Ferreum-latus] habuit quemdam filium Eadwardum nomine, qui mox, patre mortuo, timore Regis Cnuti aufugit ad regnum Dogorum, quod nos melius vocamus Russiam. Quern Rex terrae Malesclotus ...
Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny zachodniej - Tom 2 - Strona 179
books.google.pl/books?id=
Gerard Labuda - 1964
236: „Iste praefatus Eadmundus habult ąuendam flllum Eadwardum nomine, qui mox patre mortuo, tlmore regis Cnutl aufugit ad regnum Dogorum, quod nos melius vocamus Russiam. Quem rex terrae Malescoldus nomine, ut cognovit, quis ...
Kronika Słowian: Polanie - Strona 100
books.google.pl/books?id=
Witold Chrzanowski - 2008
Wedle niego regnum Dogorum to królestwo Doga (Daga) tożsamego z Dagome iudex. Ten fragment badań Janichena poddał krytyce Labuda, zbijając w zasadzie przytoczone argumenty. O Chronica magistri Rogeri współcześni ...
Chronica - Tom 4 - Strona 298
books.google.pl/books?id=
Rogerus (de Hoveden), William Stubbs - 1871
... educated Edgar Atheling, ib. ; adopted William of Normandy, 237, 240, iii. Edward, son of Edmund Ironside; sent to the king of the Suavi,i. 86 ; flies to the " rex Dogorum," ii. 236 g to Hungary, i. sv ; marries Agatha, niece to the Emperor Henry, ...
Historical Introduction to the Rolls Series - Strona 190
books.google.pl/books?id=
236, where the protector of -the etheling Edward is called Malescoldus, rex Dogorum. Other copies have Ru- gorum, others Hunnorum, from which perhaps our author freely translated, Dogorum quasi Hundorum. Malescoldus's kingdom was ...
Chronica Magistri Rogeri de Houedene
Roger (of Hoveden), William Stubbs - 1869
... haeredem regni swi facere voluit in Angliam venit " (XXXVJ lste præfatus Eadmundus habuit quendam filium Eadwardum nomine, qui mox patremortuo, timore regis " Cnuti aufugit ad regnum Dogorum,' quod nos melius voca' mus Russinm.
Roczniki historyczne - Tom 15,Część 2 - Strona 292
books.google.pl/books?id=
Kazimierz Tymieniecki, Zygmunt Wojciechowski - 1946
Otóż wszystkie te interpretacje są pozbawione sensu, gdyż „źródło" mówi chyba dość wyraźnie o Malescoldzie, nie jako królu Dogów, ale o kraju, który kronikarz nazywa Rusią, a więc Dogorum, rzecz oczywista należy zastąpić lekcją Rugorum ...
Chronica Magistri Rogeri de Houedene: - Tom 4 - Strona 298
books.google.pl/books?isbn=
Roger of Hoveden, William Stubbs - 2012
Edward, son of Edmund Ironside; sent to the king of the Suavi,i. 86; flies to the " rex Dogorum," 236; to Hungary, 1.
Kronika Słowian: Polanie - Strona 100
Witold Chrzanowski - 2008Pewnie początkowy zapis dokumentu uległ zepsuciu albo Oda, druga żona Mieszka, wystawiła falsyfikat z Dagome, świadomie zniekształcając ... Wedle niego regnum Dogorum to królestwo Doga (Daga) tożsamego z Dagomeiudex.-
Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny zachodniej - Tom 2 - Strona 179
Gerard Labuda - 1964 - M, jakoby regnum Dogorum oznaczało Polskę na tej zasadzie, że Mieszko I nazwany jest Dagome iuciei. Zagadkowe jest imię: Malescoldus (także: Malesclodus). Wbrew przypuszczeniu JSniehena, jakoby chodziło o Bolesława Chrobrego, ... -
Slavia occidentalis - Tom 17 - Strona 256
1938Mieszko I. = Dagome, Dagone = Dagr = rex Dagorum (inne rp. mają Rugorum, Hunnorum); rex terrae Malescoldus = Bolesław (Chrobry), bo Malesclodus jest „Schreib- oder ... Wobec tego jest pewne, że „regnum Dogorum" = Polska. Bolesław ... -
Mitteilungen der Anthropologischen Gesellschaft in Wien - Strona 187
1970Nach B. Stasiewski, „Das päpstliche Bögest Dagome iudex" •) sei dasDagome gewesen, der mit dem schwedischen Dag gleichzusetzen sei. ... Jh. heran, der von einem „regnum Dogorum" (worunter Polen zu verstehen sei) spricht. -
Jomsburg - Tom 2 - Strona 535
1938 -Recht bedeutsam sind auch die neuen Zeugnisse, die Jänichen zur Glaubwürdigkeit des Dagome- ... hat den Anschein, daß eine angelsächsische Quelle (Roger von Howden) den Piastenstaat der Zeit Boleslaus' I. regnum Dogorum nennt !
Adam Fularz
Wieczorna.pl
T 604443623
E adam.fularz@wieczorna.pl
Dolina Zielona 24a, PL 65-154 Zielona Góra
--
Prezes Zarządu, WIECZORNA.PL SP. Z O. O.,ul. Dolina Zielona 24A, 65-154 Zielona Góra
Wydawnictwo Merkuriusz Polski
"Wieczorna.pl" sp. z o.o.
T +48604443623
AGENCJA PRASOWA MERKURIUSZ POLSKI- Wieści i treści od 3 stycznia 1661
Każdego dnia Agencja Merkuriusz udostępnia kilka materiałów prasowych ze wszystkich regionów Polski. Dotyczą one najważniejszych wydarzeń w skali kraju, różnych dziedzin życia. Stanowi źródło informacji dla redakcji prasowych.
ZDJĘCIA
Na zamówienie abonenta udostępniamy serwis fotograficzny. Korzystają z niego serwisy internetowe i redakcje prasowe.
WIDEO
Na zamówienie abonenta udostępniamy serwis video. Korzystają z niego stacje telewizyjne.
Komentarze
Prześlij komentarz