JUŻ DZIŚ: Czy artyści mogą nie spać? (13.12. 2013 - 5.1. 2014)
kuratorka: Joanna Zielińska
g. 19:00 – otwarcie wystawy w Galerii BWA
g. 19:00 - spotkanie z Anką Ptaszkowską i czytanie powieści Krzysztofa Niemczyka Kurtyzana i pisklęta. Czyli krzywe zwierciadło namiętnego działania albo inaczej studium chaosu
– czyta Ludwik Schiller
Otaczał go nimb tajemnicy. Hipnotyzował strojem, makijażem i osobowością. Wiele z jego kontrowersyjnych działań w przestrzeni miejskiej pozostało nieudokumentowanych. Za sprawą autografu Allena Ginsberga pozostawionego przez poetę na ścianie, jego mieszkanie stało się mekką krakowskich hippisów... Krzysztof Niemczyk – malarz, sytuacjonista, pisarz i pianista - samouk. W 1969 roku przyjechał do Zielonej Góry, żeby wziąć udział w IV Sympozjum Plastyki Złote Grono. To tutaj czytał fragmenty swojej kultowej powieści Kurtyzana i pisklęta, która doczekała się pierwszego polskiego wydania dopiero po jego śmierci. Spontaniczna akcja My nie śpimy, w której wziął udział jako członek tzw. „Permanentnego Jury", miała wiele reperkusji, nie tylko w życiu Niemczyka.
Wystawa Czy artyści mogą nie spać? ma charakter anty-biograficzny, fantazmatyczny, kolażowy, niepełny i halucynacyjny. Pyta o potencjalność i sens historycznej rekonstrukcji. W jaki sposób można kolekcjonować działania efemeryczne? Jaka jest aura artysty, którego już nie ma i co znaczą prywatne narracje w dla tworzenia pamięci zbiorowej? Projekt kładzie nacisk nie na dzieło, ale na postawę Niemczyka, która - jak pisze Anka Ptaszkowska w swojej książce Wierzę w wolność ale nie nazywam się Beethoven – „przełożyła się na kompletne bezformie, na brak formy, na rozpad". Po konflikcie z Tadeusze Kantorem, artysta pozostawał na całkowitym marginesie życia artystycznego, wielokrotnie aresztowany przez milicję, był również hospitalizowany w zakładach psychiatrycznych.
Wystawa korzysta ze źródeł archiwalnych a jej trzon stanowią fotografie wybitnego artysty i „kronikarza" tamtych czasów - Eustachego Kossakowskiego. Fotografie dokumentują wydarzenia w Zielonej Górze, happeningi hippisów oraz artystów z Teatru Cricot 2, które miały miejsce w Galerii Krzysztofory
w Krakowie pod koniec lat sześćdziesiątych. Na wystawie znajdziemy również portrety Niemczyka oraz zdjęcia zrobione w czasie spotkania w jego krakowskim mieszkaniu, oddające atmosferę tamtych czasów.
Zamiłowanie Niemczyka do portretowania się i wcielania w różne role puentuje prezentacja obrazu autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza, wypożyczonego ze zbiorów Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. Z Witkacym łączy Niemczyka także jego jedyna powieść, Kurtyzana i pisklęta, którą wielu określało mianem „witkacowskiej".
W archiwalną tkankę ekspozycji wpisane zostały prace współczesnych artystów – Agnieszki Polskiej, Agnieszki Brzeżańskiej i Oskara Dawickiego, dla których ważnym punktem odniesienia bywa niejednokrotnie sztuka artystycznej awangardy. Film Future Days Agnieszki Polskiej opisuje hipotetyczne miejsce, gdzie spotykają się artyści po śmierci. Snując się po melancholijnym krajobrazie, prowadzą metafizyczne dysputy na temat sztuki i życia. W polu zainteresowań artystki znajdują się materiały archiwalne i awangardowe mity. Praca Oskara Dawickiego pt. Kamień i piórko, której bohaterem jest wybitny polski performer Zbigniew Warpechowski, nawiązuje do mitu narodzin artysty i relacji mistrz - uczeń. Cykl fotografii Bal Agnieszki Brzeżańskiej został wykonany podczas akcji Rekonstrukcja balu w 2006, przywołującej słynny Bal w Zalesiu – Pożegnanie wiosny z 1968. Fotografie artystki nie są jednak typową dokumentacją zdarzenia z 2006 roku.
Szczególnie miejsce na wystawie zajmuje obiekt Tadeusza Kantora Plecak Wielkiego Wędrowca (1988),
ze spektaklu Nigdy już tu nie powrócę. Kantor grał w tym spektaklu „siebie we własnej osobie" razem ze zjawami z przeszłości. Nigdy już tu nie powrócę należy odczytywać jako symboliczną podróż przez zakamarki pamięci, na pograniczu jawy i snu, gdzie Tadeusz Kantor cytuje samego siebie, gdzie w podrzędnej knajpie schodzą się bohaterowie jego teatru, od Kurki wodnej po Umarłą klasę. Obiekt odsyła również do wspomnień Niemczyka, opisującego jedno z przypadkowych spotkań z Kantorem w czasach, kiedy prowadził w swoim mieszkaniu nielegalną „Piwiarenkę pod wulkanem".
Na wystawie znajduje się również archiwum prasowe oraz publikacje opisujące m.in. działalność Krzysztofa Niemczyka, autorstwa Anki Ptaszkowskiej, bez której realizacja tej wystawy nie byłaby możliwa.
Kwerendę prasową przeprowadzili Ewa Tatar i Łukasz Stawarz, dzięki uprzejmości pracowni Dokumentacji Plastyki Współczesnej Instytutu Sztuki PAN.
Wystawę zrealizowano we współpracy z Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Cricoteką - Ośrodkiem Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora, Galerią Raster oraz dzięki uprzejmości Anki Ptaszkowskiej.
Galeria BWA jest finansowana przez Urząd Miasta Zielona Góra
Patronat medialny: TVP Gorzów Wielkopolski, ZielonaGora24.tv
Sponsor: P. W. Fast Sp. z o. o.
Specjalne podziękowania dla: Zielona Jadłodajnia, Apartamenty na Placu Słowiańskim, Drukarnia FORTIS, StampTeX
Komentarze
Prześlij komentarz